Motoronderhoud begint met motor poetsen

Samen poetsen.

Sinds vorige week hebben we een oude crossmotor in de berging. Omdat je voor windsurfen en snowboarden afhankelijk bent van, ja ja, wind of sneeuw, hebben we een alternatieve hobby gevonden, onafhankelijk van het weer. Dit kunnen we doen wanneer-we-maar-willen. Een project om samen te ontdekken en aan te sleutelen.

Tijdens mijn studie las ik ‘Zen, en de Kunst van het Motoronderhoud’. Als ik een top 10 zou opstellen dan neem ik dit boek op vanwege de geweldige – ok, erg theoretische – interne monologen en de reis die een man moet maken, met zijn zoon, op een oude motor, door Amerika. Een centraal thema is inzicht, inzicht in motoronderhoud, zowel feitelijk als ook symbolisch beschreven.

Ik herinner me dat ik als kleine jongen geen angst had voor techniek. Als iets niet functioneerde dan schroefde ik het open om te kijken hoe het zat. Die interesse, hoe iets in elkaar steekt, is nooit verdwenen hoewel ik geen technische opleiding heb gekozen. Die nieuwsgierigheid, de wil om te begrijpen, bleef bestaan maar op andere gebieden. Desondanks heb ik altijd een interesse gehad in logica en mechanica.

In het boek beschrijft de hoofdpersoon dat een monteur kwaliteit heeft als hij weet met hoeveel kracht hij een schroef of bout aan kan draaien. Als je dit wel eens gedaan hebt dan weet je precies wat hij bedoelt. Er is een optimum, dat voel je, als je kwaliteit hebt. Tegenwoordig werken monteurs met momentsleutels; een stuk gereedschap waarbij je de weerstand kunt instellen zodat je een onderdeel niet te hard aandraait of lam maakt. Een goede monteur heeft dat niet nodig, die voelt wanneer het goed is, die voelt wanneer hij kwaliteit levert.

Angst, zo veel meningen

Onze crossmotor is oud en gebruikt. Ik heb lang getwijfeld of ik het zou doen. Angst en iedereen heeft een mening. Begin februari besluit ik niet verder na te denken en heb ik een gebakje gekocht. Op een ijskoude dag net voor de sneeuw rijd ik met Bouke naar Staphorst, karretje achter mijn C3. Starten bij de eerste kick, belangrijk, de rest is toekomst. Vorige week hebben we de motor op een besneeuwd weiland kunnen testen. Luca achter de motor, aan een spanband, op zijn snowboard, hij is niet bang. Bijzonder, gaaf. Dat hebben we nog 2 keer gedaan. Nu zijn geld al waard!

Jongetjes die vragen ….

Dit weekend was het tijd voor een verdere kennismaking. Luca wil zelf leren rijden en vraagt, en vraagt, en vraagt. Gelijk heeft hij. Ik heb hem geleerd dat je mag vragen. Ik geef gehoor. We proberen het op een verlaten, smal, nat en mossig landweggetje. Optrekken in de 1, de 2 en terug. Remmen, stil staan, versnelling in de vrij, koppeling los, afstappen, motor draaien, opstappen en weer optrekken. Keer op keer op keer. Op een gegeven moment knijpt Luca te hard in de voorrem. Op de glibberige ondergrond schiet het voorwiel onderuit en hij valt. Hij schrikt, ik blijf ontspannen, daar is hij voor bedoeld. Luca denkt dat hij de motor kapot heeft gemaakt en ziet spontaan lekkages :) Ik til de motor op. Opstappen en opnieuw. Hij luistert. Knap. Zo’n 400 cc is behoorlijk nerveus op de hendel maar verdere valpartijen blijven hem gespaard.

Ik poets en word rustig

Ik heb zelf geen sleutelervaring. Hoe moeilijk kan het zijn? Ik wil onderzoeken wat ik zelf kan doen, samen met Luca. Op zondag beginnen we met poetsen. Borstels, schuursponsjes, ontvettingsmiddel, zeepsop en doekjes binnen handbereik. Eerst naar de wasplaats om de motor met hogedruk schoon te spuiten. Luca achterop. Twee cowboys. Daarna terug naar huis. Lekkere muziek op en het zonnetje aan gezet. Buiten aan de slag terwijl Petra druk is in de tuin.

De motor op de bok en schrobben, Luca begint met het achterwiel en ik van voor. Vandaaruit naar het midden. Door te poetsen ontstaat hechting, binding. Gaandeweg leer je de motor kennen, de onderdelen waaruit hij is opgebouwd en inzicht in de staat van onderhoud, extern.

De eerste reparatie, van buiten naar binnen ….

Later die dag zie ik een paar druppels onder het blok. Ik laat het Luca zien en vraag waar het vandaan komt. Hij weet niet waar hij het moet zoeken. Ik laat het zien. Bij de aansluiting op de radiator is het nat. Een slangklem is vermoedelijk niet optimaal aangedraaid. Reparatie no. 1. Ik laat hem de gereedschappen zien en draai de schroef een beetje aan. Genoeg, niet te hard, vast is vast. Dat moet je voelen. Je leert het door te doen. Gaaf.

Deze week heb ik het luchtfilter gedemonteerd. Gaat heel gemakkelijk Kijken hoe het zit, hoe het fixeersysteem werkt, via YouTube onderzoeken hoe je een schuimfilter schoonmaakt en ‘uitvinden’ dat je het filter na het reinigen in moet oliën; dat verwacht je niet. Spul besteld.
Dit weekend tijd voor Reparatie no. 2: luchtfilter reinigen en prepareren. Bij het onderzoek naar het luchtfilter kom ik erachter dat ergens een bout mist. Gelukkig vind ik in mijn magische kist de juiste maat; Reparatie 3, check. Ook Reparatie no. 4 staat al op het programma. De voorband is volledig op. Dat wil ik niet zelf doen en is eigenlijk nagenoeg gratis omdat de monteur zijn marge pakt op de band. Ik hoop dat hij verder geen gebreken vindt. En wellicht het tussenstuk naar de ‘knalpijp’ loshalen en polijsten en een nieuwe ketting erop? Reparatie no. 5 en 6. Van buiten naar binnen ….

Zen en de Kunst van het Motoronderhoud, voor iedereen die tegen een literair stootje kan en geen moeite heeft met langdurige deliberaties over het begrip ‘kwaliteit‘.

Het is mooi dat ik vader mag zijn en we samen dit proces van ontdekken mogen beleven. Gio is staat niet te springen voor MX. Hoeft ook niet. Gio is Gio en niet Luca.

NNS
Mijn vader was weinig thuis. Wel had hij een garage met enorm veel zooi en magische bakjes met van-alles-en-nog-wat. In die garage heb ik altijd kunnen prutsen. Beroemd geworden bij mijn vrienden om mijn tapecreaties en alternatieve methodes. Niet gehinderd door opleiding. En mijn vader, die deed gewoon. Naar eigen inzicht. Afgelopen week vraagt Steven mij hoe hij dat zal doen met kozijnen. Ik vertel hem dat hij gewoon een paar balken tegen elkaar aan moet zetten en glas erin, net als ik, toen, met mijn vader.

NNNS
Ik zie net de surfkar op het garagedak. Dat kon gewoon Da Natali. Ik herinner me nog de haspel, helemaal uit elkaar, kabelbreuken met kroonsteentjes verholpen. Pappa, zoals altijd, in een wit T-shirt en een tot op de naad versleten surfshort, ik heb er nog een van hem liggen die ik soms bij het klussen draag :)
De muur, zelf gemetseld. Mijn vader deed gewoon. Het trapje is niet meer, mijn vader ook niet, behalve dan, in memori. Vandaag, 24 februari, zou jij 85 worden.